Het is toch een Nikon?

• Geplaatst op 25 Februari 2019
• Door Evert van Stijn - Nikon Service Point
• 0

Een 3^e artikel in de reeks kennis waar niemand op zit te wachten en wat we eigenlijk helemaal niet willen horen. De voorgaande twee artikelen hebben sommige de moed in de schoenen doen zinken. Bedenk dus goed waar je aan begint met het lezen van dit 3^e artikel waarin weer naar een oplossing voor een veel besproken probleem wordt gezocht.

Het is toch een Nikon?

HELP… MIJN CAMERA IS STUK! Hoe kan het dat zo`n dure camera zomaar kapot gaat? Het is toch een Nikon? Vroeger kon ik met mijn Nikkormat spijkers in de muur en tentharingen in de grond slaan . . .       

Dat zal best, maar die tijd is nu echt voorbij. Die degelijkheid van vroeger wordt niet meer gemaakt. Niet omdat ze dat bij Nikon niet meer kunnen, maar omdat niemand ze zal kopen. “Ho, ho”, hoor ik u al roepen: “natuurlijk wil ik wel zo’n camera kopen, graag zelfs, zeg maar waar”. Nou, wat dacht je van een 2^e hands, die zijn er nog volop te vinden. Maar die hoeven we niet. Nee, we willen een gloednieuwe van alle moderne snufjes voorziene digitale reflex camera met de degelijkheid van die Nikkormat.

Laat dat nu gewoonweg niet kunnen.

Die Nikkormat is zo degelijk omdat er bijna niets in zit, want wat er niet in zit gaat ook niet stuk. Zo zit er geen autofocus in, geen automatisch film transport, geen elektronische beeld opslag met een kwetsbaar CF slot en USB-aansluiting, geen sensor die beschadigd kan raken, geen TFT scherm, geen menu´s met talloze customfuncties en instellingen, geen automatisch diafragma, geen TTL flitslicht meting, geen weet ik veel wat. Oké er zit een sluiter in. Maar door het gemis van al die andere zaken heeft deze zoveel ruimte dat hij zo enorm degelijk uitgevoerd kon worden dat je er waarschijnlijk ook wortels en komkommers mee zou kunnen snijden. En die tandwielen van het transport/span mechanisme, die zijn zo ruim gedimensioneerd dat een zandkorrel moeiteloos als in een pepermolen verpulverd wordt. Het mag duidelijk zijn dat het onmogelijk is om al de nieuw verworven technieken die men in een moderne digitale spiegel reflex camera verwacht, net zo degelijk uit te voeren. Zo´n camera zou onhandelbaar groot en zwaar worden.

Groot en zwaar.

Hier zit namelijk nu al het gevaar in. Het gewicht en de afmeting van een huidige professionele camera zijn al behoorlijk groot. Het nog zwaarder uitvoeren zal echter niet zondermeer de robuustheid verhogen, want het toenemende gewicht en afmetingen maken hem juist kwetsbaarder. Vergelijk hiertoe eens een instap model als de D3000 + 18-55 met een prof camera als de D3 + 24-70. De D3000 is licht en compact, de D3 is zwaar en groot. Nu lijkt het dat de imposante verschijning, zijn gewicht en de metalen behuizing de D3 vele malen sterker maakt dan die in verhouding lichte miezerige plastic D3000. Maar wat zal er gebeuren als je beide camera´s stoot of laat vallen.

Ter vergelijking, wat zal er gebeuren als je bijvoorbeeld een speelgoed auto en een echte Hummer allebei tegen een muur op laat botsen. Die speelgoed auto heeft er waarschijnlijk niets van, maar die o zo degelijke Hummer heeft voor duizenden Euro´s schade nog afgezien van de schade aan de muur. Dit komt hoofdzakelijk door het verschil in massa. De kracht ( F in Newton ) die bij de botsing ontstaat is namelijk gelijk aan de massa  ( m in Kg ) vermenigvuldigd met de versnelling ( A in m/s2 ).

F = m * A

In het geval van die botsing hebben we echter niet te maken met een versnelling maar met een vertraging. Dat is verder hetzelfde maar dan negatief, de kracht gaat daarbij alleen de andere kant op. In het vergelijk met de auto komt het er op neer dat als een auto optrekt (versneld) dan wordt je naar achteren tegen de leuning getrokken en als hij remt (vertraagt) wordt je naar voren tegen de gordel gedrukt. Als die auto nu tegen die muur op botst is dat een enorm grote vertraging, hij staat namelijk in één klap stil. Die enorme vertraging vermenigvuldigt met de ook al grote massa van een Hummer levert dus een gigantisch grote kracht op waarmee de auto tegen die muur op botst. Actie is gelijk aan reactie, dus als die muur stand houdt is dit ook de kracht die de auto van de muur ondervindt en zal dus ruim voldoende zijn voor een flinke deuk.

Terug naar de camera´s. Verbeeld je nu eens dat je de camera laat vallen en hij valt op je blote voet (met een harde ondergrond). In gedachte voel je al dat als dit met de D3 gebeurt er waarschijnlijk enkele botjes kunnen breken. Ja, kijk eens naar je voet en verbeeld je dat die zware camera daar werkelijk op valt, voel je in gedachte de pijn al… nou dat voelt die camera dus ook. Niet verwonderlijk dat die grote krachten (zowel op je teen als ook op de camera, actie is immers reactie) dus voor schade aan de camera zullen zorgen. En dan viel hij nog op je voet. Was hij op die harde ondergrond ernaast terecht gekomen, dan was de schade aan de camera nog groter.

Het is dus de stoot die de kracht echt velen malen groter maakt dan het gewicht. Neem nog eens die Nikkormat in de functie van een hamer. Probeer er maar eens een spijker mee in de muur te drukken. Het maakt niet uit of je dit nu met een camera doet, een hamer of een zware moker… hem in de muur drukken gaat je niet lukken. Het lukt pas als je tegen de spijker gaat stoten. Ja de stoot kracht is dus onnoemelijk veel groter dan dat sommige zich realiseren.

Bij de veel lichtere D3000 zal bij vallen of stoten die vernietigende krachten dus veel kleiner zijn, maar deze camera is natuurlijk ook minder sterk. Hierdoor zijn de kansen en risico´s dus ongeveer gelijk. In ieder geval hebben ze waarschijnlijk beide schade maar zullen deze verschillend van aard zijn. Zo zal bij de D3000 door het inveren van de kunstof kappen veel eerder een print of iets mechanisch aan de binnenzijde beschadigd raken terwijl bij de metalen body van de D3 de behuizing zelf vervorming oploopt. (Wat is sterker, een veiligheidshelm of een Alpino pet?) Duidelijk is dat de robuuste D3 dus wel sterker is, maar door zijn grotere massa bij stoten ook veel grotere krachten te verduren krijgt. Nee, de moderne camera´s zijn beslist niet meer als hamer te gebruiken. Ook uit het artikel BOLTS AND HAMMERS blz. 46-47 Nikon PRO dec. 2011 blijkt duidelijk dat als een Nikon D3 + 24-70 de fysieke strijd met een hamer aan gaat de camera het duidelijk aflegt tegen de hamer.*

Er is nog iets anders opvallends veranderd.

Vroeger… Had men over het algemeen een veel compacter objectief op zijn body zitten. Een vakfotograaf had bijvoorbeeld een AI 50/1.4 of een AI 28/2.8 op zijn camera (en een AI 80-200/4.5 in de tas). Nu zit er standaard een drie maal zo lang AF-S 24-70/2.8G IF ED Nano Crystal Coat Aspherical zoom objectief op. Voor de duidelijkheid, ik bedoel niet dat de naam drie maal zo lang is maar de lengte die het objectief van de body uitsteekt. Hierdoor zal hij niet alleen veel eerder ergens tegen aan stoten, maar de kracht op de bajonet heeft hierdoor ook een veel grotere hefboom werking. Grotere krachten, dus grotere schade. Ook voor het objectief geldt verder net als bij de camera dat deze veel kwetsbaarder zijn dan vroeger. In zo´n oude AI 50/1.4 zit ook bijna niets. Terwijl die AF-S 24-70/2.8G IF ED Nano-zusenmezo veel meer glas en een grote ringvormige motor bevat, verder zit hij volgepropt met meerdere printen, elektronische contacten en aftasters. Dit nog afgezien van het feit dat een zoom objectief  überhaupt al veel kwetsbaarder en ook zwaarder is dan een veel eenvoudiger geconstrueerd prime objectief. En hoe groter het zoom bereik, hoe erger dit wordt. Dit laatste speelt natuurlijk sterk op bij de amateur uitrusting waar de vroegere AI 50/1.8 nu vervangen is door een 11 maal zoom AF-S 18-200/3.5-5.6G VR. Oh ja, daar zit ook nog eens een VR unit in, nog iets wat vroeger niet stuk kon gaan.

De oplossing.

Dus dat vergelijk met vroeger, daar wil ik niets meer over horen. En nog veel belangrijker; we zullen moeten gaan beseffen dat een camera een kwetsbaar instrument is. Ook die onzin verhalen als die van een parachutist die tijdens zijn sprong een Nikon F801 van grote hoogte verloor. Na de landing raapte de beste man zijn camera op en volgens hem was hij nog gewoon goed… Nou, ik geloof er helemaal niets van. We hebben het hier over toleranties van slechts enkele honderdste van een millimeter. Van de schrik bekomen was hij waarschijnlijk allang blij, zo blij, dat zijn lens van voren zat en niet opzij… dat hij er gaarne een succes verhaal van gemaakt heeft.

Ook voorzichtig zijn lijkt niet de oplossing, want in de meeste gevallen waarbij de reparateur val of stoot schade constateert weet de eigenaar naar eigen zeggen nergens van. Vol verbazing vraagt de eigenaar  dan aan de reparateur: “hoe kan dat nou?”. Absurde natuurlijk om dit aan de reparateur te vragen want hij is er immers zeker niet bij geweest en kan dus helemaal niet vertellen hoe het is gebeurd of wie het heeft gedaan. Wat moet je dan? Geërgerd naar het andere merk over stappen? Dat zal ook niet helpen, de natuurwetten zijn immers overal gelijk. Er is maar één ding wat kan helpen, en dat is goed verzekeren.

Nog iets wat wel eens tegen valt.

Ook de afdichting tegen stof vuil en vocht zijn bij de moderne camera´s sterk verbeterd. Sommige modellen worden hiertoe in de folder zelfs geprezen. Dit wil echter niet zeggen dat ze waterdicht zijn. Zo zijn ook auto´s langs alle naden en kieren als geen enkel ander apparaat prima afgedicht tegen regenwater, maar is vocht toch vaak de oorzaak van elektrische storingen en is juist bij netjes en behoedzaam gebruik roest uiteindelijk de reden waarom een auto op de sloop belandt. Een auto die altijd binnen warm en droog heeft gestaan zal hier echter geen last van hebben. Zo is het ook met camera´s, hij zal van kleine regenbuitjes sowieso niet beter worden, zelfs niet schoner, maar bij een toenemende hoeveelheid water zal er een punt komen dat vocht gaat binnendringen en uiteindelijk zijn tol zal eisen. Ook vochtinbrengende crème op handen en gezicht delen dit effect met de camera. Zee, lucht en zweethanden, het werkt allemaal als een continue aanslag op uitwendige schroeven en de metalen kappen (met name bij lak beschadigingen) en de naden tussen deze kappen. Hoe geweldig de afdichting tegen stof en vocht ook functioneert (dit is werkelijk een wereld van verschil met camera’s uit het verleden).

De oplossing is dus duidelijk: voorkomen is beter dan genezen. In een volgend artikel gaan we weer proberen de oplossing voor één of ander probleem te vinden. Misschien wel voor stof op de sensor (dit zal een stuk makkelijker te vinden zijn dan de oplossing tegen stof op de sensor).

* Deze hamer betrof hier een stalen kogel van het atletiek onderdeel kogel slingeren (hammer throwing).

Evert van Stijn - Nikon Service Point